سال 1350 در چنين روزي جزيره بحرين که به عنوان استان چهاردهم ايران شناخته ميشد با دخالت مستقيم انگليس طي گذشت 30 سال از خاک ايران جدا شد.
به گزارش مشرق، 48 سال پيش جزيره بحرين در روز 23 مرداد 1350 رسما استقلال خود را از سرزمين مادري اعلام کرد و کسي فکرش را نمي کرد که ايران اولين کشوري باشد که دقيقا يک ساعت پس از اين اتفاق، استقلال آن کشور را به رسميت بشناسد. اقليمي که در کمال ناباوري اميرعباس هويدا نخست وزير وقت در واکنش به آن گفت:«بحرين به مثابه يکي از دختران ما بود که اين دختر شوهر کرد و رفت و چون عضوي از خانواده ما بوده بايد بهمانند بزرگ هر خانواده از او پشتيباني کنيم و خواهيم کرد!» امروز سالروز جدايي اقليمي است که روزي به عنوان چهاردهمين استان ايران شناخته ميشد. در اين گزارش سراغ پشت پرده جدايي و اعلام استقلالي رفتيم که رخ دادنش حاشيههايي زيادي داشت.
بيشتر بخوانيد:
بحرين از دوره هخامنشي جزيي از خاک ايران بود؛ اما مشکل از جايي شروع شد که پاي انگليسي ها به بهانه کمک به شاه عباس صفوي در بيرون راندن پرتغاليها از اين خطه به بحرين باز شد. به دنبال آن و بعدها در دوره قاجار نيز اين جزيره به دست آل خليفه عربستان که تحت الحمايه عربستان بود افتاد؛ولي با همه اين ها ايران تا دوره پهلوي همواره ادعاي حاکميت پهلوي را داشت؛ حتي بعد از جنگ جهاني دوم لايحه هايي در کشور به تصويب رسيد که بر مبناي آن ايران ميتوانست نسبت به حاکميت بحرين به عنوان استان چهاردهم احقاق حق کند.
ايران که در سال 1335 براي احقاق حق خود در بحرين حتي دست به تهديد نظامي زده بود با دخالت انگليس کار را به جايي رساند که آن زمان سفير بريتانيا طي يک نامه اعلام کرد شاه هيچ قصدي براي اشغال نظامي بحرين ندارد اين در حالي بود که دولت انگليس طي اين مدت همه تلاشش را متمرکز کرد تا با ايجاد شکاف بين مردم ايران و بحرين به اين جدايي سرعت ببخشد و زمينه را براي اعلام استقلال اين جزيره فراهم کند تا جايي که «چار بلگريو» که به عنوان نماينده سياسي و کارگزار دولت انگليس در منطقه خليج فارس شناخته مي شد طي 30 سال ماموريت پيدا کرد تا با ايجاد نفوذ ميان مردم بحرين اهداف بريتانيا در اين زمينه را محقق کند. اين در حالي بود که پيش از اين در تاريخ اين جزيره، مردم و حاکمان محلي بحرين همواره خود را تابع ايران ميدانستند و براي حل و فصل مشکلات به آنها مراجعه ميکردند.
يکي از اتفاقات عجيب در جدايي بحرين از ايران واکنش نمايندگان مجلس به اين جدايي بود. با مطرح شدن اين موضوع در صحن علني مجلس از 191 نفر نماينده 190 نفر آنها به اين جدايي راضي شدند و غير از يک نفر هيچ نماينده ديگري نسبت به اين اتفاق اعتراضي از خود نشان نداد.
بعد از عملي شدن اين تصميم در مرداد سال 1350 يکي از اتفاقات قابل توجه در همه اين کش و قوسها توجيه حاکميت براي اجرايي کردن اين جدايي بود.کنار اظهار نظر هويدا و تشبيه بحرين به دختري که بايد شوهرش مي دادند؛ شاه هم در آن زمان براي موجه نشان دادن کار خود در يک مصاحبه عجيب اعلام کرد« اکثريت ساکنان آن جزيره(بحرين) عرب هستند و به زبان عربي سخن ميگويند. به لحاظ اقتصادي مجمع الجزاير بحرين ديگر اهميت ندارند. زيرا نفت آنجا تمام شده و صيد مرواريد نيز صرفه اقتصادي ندارد. از نظر اهميت استراتژيکي و سوق الجيشي با وجود تسلط ايران بر تنگه هرمز، آن جزاير ارزشي ندارند. از جهت امنيتي هم حفظ آن سرزمين پرهزينه و مستم استقرار يکي دو لشکر در آنجاست.»
اگر نگاهي به اسناد و روايت هاي مستند تاريخي براي جدايي بحرين از ايران بيندازيد محمد قائد،به عنوان يک رومه نگار قديمي يکي از علت هاي سرعت گرفتن جدايي بحرين از ايران را رشوهاي ميداند که شاه آن را از انگليسيها طلب کرد. او در اين باره ميگويد:« در گير و دار بحث بر سر استقلال بحرين شاه به علم مأموريت مي دهد از سفير انگليس بخواهد براي وامي حدود “صد ميليون ليره” و با بهره کم از کويت مداخله کند. علم به سفير هشدار مي دهد که “جز شاه و من کسي از قضيهي وام از کويت خبر ندارد و اين ارقام در هيچ يک از آمارهاي رسمي وامهاي کشور مندرج نخواهد شد.»
کافي است نگاهي به نقشه جغرافيا بيندازيد تا شما هم به اين نکته پي ببريد که از نظر استراتژيک بحرين در منطقه خليج فارس از جايگاه مهمي برخوردار است.بحرين در مرز ساحلي عربستان و قطر واقع شده که در گذشته فرصت ويژهاي را براي ايران فراهم ميکرده و اگر بحرين همچنان جزيي از خاک ايران باقي ميماند با داشتن دوسوي يکي از مهمترين آبراههاي ساحلي و با توجه به دامنه آب هاي سرزمينياش مي توانست رگ حياتي نفت دنيا را بيشتر از آن چيزي که هست، در تسلط خود قرار دهد. از طرفي خيليها معتقدند موقعيت مناسب برخي از جزاير براي پهلوگيري و تعمير کشتيهاي بزرگ اقيانوس پيماي 500 هزار تني در بنادر و مرواريدهاي مشهور آن نيز از امتيازات اقليم بحرين به حساب ميآيد.
درباره این سایت